Beste jongeren, Vlaanderen heeft een klimaat- en huisvestingsprobleem.
29 juni 2020
Afgelopen tien jaar tijd steeg de gemiddelde prijs voor een woning met 50.000 euro. De kans dat jongeren een eigen woning kunnen kopen die vergelijkbaar is met die van hun ouders, een typische Vlaamse Droom, wordt ieder jaar moeilijker.
Mijn vriendin en ik hadden het geluk dat onze familie ons financieel kon steunen en dat we best spaarzaam leven. Zo hebben we bijvoorbeeld nog nooit een auto in ons leven gekocht. Omdat open ruimte een kostbaar goed is, wilden we geen veld volbouwen. Het werd dus verbouwen en in 2018 vonden we een vijftig jaar oud huisje dat we wouden kopen.
Je moet weten dat er een paar mechanismen zijn die de prijs van woningen opdrijven. De makelaarssector regelt deels haar eigen werking waardoor het moeilijk is om goedkope diensten aan te bieden. Wij hadden een prima makelaar, maar weet dat er gemiddeld 3% van de woningprijs naar de makelaar gaat.
Hoewel Napoleon reeds 200 jaar achter ons ligt, bent u nog steeds verplicht om via de kassa van een notaris te passeren voor de aankoop van je huis. Het is verboden om je huis te laten schrijven door bijvoorbeeld een gemeentelijke ambtenaar, een makelaar of een advocaat.
Daarboven komt nog een registratiebelasting van 7% voor de overheid die in sommige gevallen iets lager kan uitvallen.
Wie een huis wil kopen zit zonder het te beseffen in de vissenfuik waar weinig keuzes mogelijk zijn. Per stap ben je een paar duizend euro’s kwijt. Bedragen waarvoor jij of je familie jarenlang gespaard hebben.
Maar goed. Naast de fiere eigenaar van stapel papieren, bent u ook een fiere eigenaar geworden van een woning, proficiat! Maar al snel kom je tot de vaststelling dat een woning van 50 jaar oud niet meer de veiligheid of het comfort heeft van deze tijd. Als je het grondig wil aanpakken, ben je verplicht een bouwvergunning aan te vragen bij je gemeente of stad. Dit kan je niet zelf doen, hiervoor heb je een architect nodig. Deze architect zal zijn berekening willen staven, dus er komt nog een stabiliteitsingenieur langs. Deze ingenieur wil zich op zijn beurt indekken door een bodemonderzoek, waarna een tank de dichtheid van je grond komt controleren. Ik verzin dit niet.
Daarnaast ben je verplicht om een veiligheidscoördinator aan te stellen, deze zorgt onder andere dat er een mobiel toilet aanwezig is op je werf. Daarboven komt er nog een ventilatieverslaggever. Ook deze adviseurs moet u betalen, reken maar op minstens 10.000 euro. Maar niet getreurd: binnenkort mag u uw eerste bakstenen aankopen voor de verbouwing!
Niets is echter wat het lijkt: de tijd dat je met een handvol bouwmateriaal een huis (ver)bouwde is al lang voorbij. Een huis is een dorp op zich geworden met een eindeloze reeks aannemers, aan €50 per uur, die dermate veel werk hebben dat ze soms gewoon geen opdrachten meer aannemen. Terwijl alle werken en isolatie op elkaar moeten aansluiten net omdat er zoveel werk gedaan moet worden.
Daarnaast is er een quasi eindeloze reeks technieken of bouwmaterialen waarmee je rekening moet houden met volgende zaken: of je het mooi vindt, of het technisch geschikt is (is het sterk genoeg?), of het betaalbaar is én of het de juiste normen heeft om hiervoor klimaat- of renovatiepremies aan te vragen.
Deze premies zijn absoluut nodig aangezien je door wetgeving eerst een paar tienduizenden euro’s moest betalen aan papierwerk en verplichte adviseurs voor je nog maar mag starten met de eigenlijke verbouwing.
Omdat wij een koppel zijn dat klimaat erg belangrijk vindt, informeerden we naar deze klimaatpremies. Hoe meer klimaatmaatregelen je neemt, hoe beter voor ons milieu en hoe meer steun er zou volgen vanuit de Vlaamse overheid. Want alleen als honderdduizenden mensen hun huizen zeer sterk isoleren, zal de Vlaamse overheid haar eigen klimaatdoelstellingen halen.
Als jonge mensen wilden wij oprecht ons steentje bijdragen. Omdat we de belofte van de Vlaamse overheid hadden om een heel mooi stuk terug te betalen, zijn we all-the-way gaan. Er is geen klimaatmaatregel die je kan bedenken of we hebben het toegepast in ons huis: de opvang tot 10.000 liter regenwater, voor meer dan tienduizend euro isolatie in de vloer, het dak en in de muren tot 20cm dik en we hebben driedubbel glas waarop zelf banken jaloers zijn. We betaalden om onze gasverbinding af te sluiten en plaatsten een klimaatneutrale warmtepomp met zonnepanelen waarmee we onze vloer verwarmen. We voorzagen een warmte-efficiënt ventilatiesysteem en plaatsten een groendak voor de biodiversiteit. Al deze klimaatmaatregelen, waarvan sommige verplicht waren en we sommigen zelf kozen, kostten ons naast gigantisch veel planning met tientallen aannemers ook 60.000 euro. En dit is het punt waarop de Vlaamse overheid hun deel van de afspraak moet nakomen.
Hier knelt het schoentje. Een overheid die beloftes maakt naar eerlijke mensen moet deze belofte waarmaken of de mensen worden opstandig. Vele vrienden van mij weigeren om nog klimaatpremies aan te vragen: men gelooft de beloftes van de overheid niet en ze zijn weigerachtig om eerst maandenlang aan het lijntje gehouden te worden om daarna op een onbewaakt moment een brief te ontvangen dat men kan fluiten naar hun beloofde centen.
De bewijslast zou eigenlijk omgekeerd moeten zijn: de ambtenaren zouden stappen moeten nemen en zelf bewijzen waarom ze iemand geen premies willen geven.
Maar geen slecht woord over ambtenaren. Ik vermoed dat velen ook zelf slachtoffer zijn van een bureaucratisch monster. Daarnaast zijn het politici die de wetten maken. Dat ik voor een ingediende Vlaamse energiepremie in 2019 ten vroegste in mei 2021 een betaling mag ontvangen, is niet oké. Daarnaast staat er een rem op het systeem zodat je een jaar moet wachten voor je de tweede helft van de premie mag aanvragen. De laatste uitbetaling schuift hierdoor op naar midden 2022. Verbouwers hebben geen nood aan beloftes voor de toekomst als de facturen vandaag in de brievenbus vallen.
Daarnaast zijn er soms subsidies van de lokale overheid met een hele reeks voorwaarden, waardoor er zal blijken dat je niet in aanmerking komt. Er zijn nog vele premies te vinden bij Fluvius, … Enfin: we staan aan de vooravond van een lange administratieve papiermolen.
Daarom ben ik zeer tevreden dat Robrecht Bothuyne, een hardwerkende energiespecialist in het Vlaams Parlement, opkomt voor de gewone man. Met een reeks voorstellen zal hij het leven van (jonge) verbouwers gevoelig verbeteren. Dit soort initiatieven verdienen alle steun, want ja, door de relatie tussen burgers en overheid te verbeteren, draagt het ook een steentje bij aan meer vertrouwen van burgers in de politiek.
De eenvoudigere en betere klimaatondersteuning voor verbouwers zal niet meer voor mij zijn. Drie jaar na onze aankoop zullen we er na extreem veel werk en evenveel geld vanaf zijn. Dit kon enkel door de maandenlange hulp van de schoonpa, familie en vrienden die kwamen helpen. Met gigantisch veel overlegmomenten en administratieve doolhoven.
Ik kijk al uit om in mijn hangmat te liggen, half duttend in de zon langzaam maar zeker deze overdreven complexe sage te vergeten met een whiskey sour. Of een tweede, omdat het kan. Iedereen is altijd welkom bij ons, dus jullie vinden je weg wel voor een drankje of een babbel!
Profiteer ondertussen van de zorgenloosheid zolang je nog geen huis kan kopen, hoewel de prijzen ieder jaar blijven stijgen. Eens je een huis koopt en langzaam je toekomst opbouwt, zal je jammer genoeg stap voor stap de bovenstaande tekst doorlopen. Of neem vandaag het recht in eigen handen en ga met een fileermes door alle oubollige regeltjes en onnodige kosten. Durf out-of-the-box te denken, het zal jullie (tien)duizenden euro’s uitsparen binnen enkele jaren. Het is jullie toekomst.
Kristof Van Gansen
Voormalig nationaal coördinator bij JONGCD&V (2013-2015)
"Subsidies moeten mensen aanmoedigen om bepaalde keuzes te maken. Uit het verhaal van Kristof blijkt dat het aanvragen van energie- en renovatiepremies vandaag de dag eerder demotiverend werkt. Een stevige premie en een renteloze lening tot 50 000 euro moeten ervoor zorgen dat een renovatie haalbaar en betaalbaar wordt voor veel Vlaamse gezinnen. JONGCD&V is dan ook blij dat energie-expert Robrecht Bothuyne in het parlement hier werk van maakt."
Robin De Cubber
Nationaal bureaulid bij JONGCD&V